آمبولیزاسیون پروستات یا (Prostate Artery Embolization) یک روش درمانی کم‌تهاجمی برای درمان بزرگ شدن پروستات (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات) است. در این روش، رادیولوژیست‌های متخصص با مسدود کردن عروق خونی تغذیه‌کننده پروستات، جریان خون به این غده را کاهش داده و در نتیجه حجم آن را کوچک می‌کنند. این فرایند معمولاً به وسیله‌ی کاتتر و با استفاده از مواد مخصوص انجام می‌شود که موجب ایجاد لخته‌های خونی در عروق هدف می‌شود.
آمبولیزاسیون شریان پروستات (PAE) چیست؟
بزرگ شدن پروستات (که به عنوان هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH شناخته می شود) باعث افزایش دفعات ادرار، احساس فوریت برای ادرار کردن، افزایش میزان ادرار (به ویژه در شب)، ضعیف شدن جریان ادرار و تخلیه ناقص مثانه می شود. این علائم می توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر گذاشته و ناراحتی های زیادی ایجاد کنند. با افزایش سن مردان، غده پروستات به تدریج بزرگ تر می شود و مجرای ادرار را تحت فشار قرار می دهد و در نتیجه جریان ادرار کندتر و ضعیف تر می شود.
آمبولیزاسیون شریان پروستات یک روش کم تهاجمی است که توسط رادیولوژیست های مداخله ای انجام می شود. در این روش، خون رسانی به بخش هایی از پروستات که بزرگ شده اند مسدود شده و باعث کاهش اندازه پروستات و در نتیجه بهبود علائم بیماری می شود.
روش آمبولیزاسیون شریان پروستات چه زمانی انجام می شود؟
آمبولیزاسیون شریان پروستات یک درمان غیرجراحی است که معمولا به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به قرار دادن سوند ادرار ندارد. این روش توسط یک رادیولوژیست متخصص و مجرب در یک اتاق مخصوص انجام می شود که برای انجام این گونه عمل های تخصصی تجهیز شده است.
چگونه برای عمل آمبولیزاسیون شریان پروستات آماده شویم؟
پزشک شما زمان دقیق عمل و هرگونه آمادگی لازم را به شما اطلاع خواهد داد.
- این عمل به صورت سرپایی انجام می شود اما ممکن است به یک شب بستری نیاز داشته باشد.
- قبل از انجام PAE، باید چهار ساعت ناشتا باشید زیرا برای راحتی شما در طول عمل، از آرام بخش استفاده می شود.
- می توانید داروهای معمول خود را با یک جرعه آب مصرف کنید، مگر اینکه پزشک مصرف آنها را قطع کند.
- اگر از داروهای رقیق کننده خون یا روغن ماهی یا کریل استفاده می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این داروها نیز خطر خونریزی را افزایش می دهند. ممکن است لازم باشد مصرف این داروها چند روز قبل از عمل متوقف شود.
- تمام حساسیت های خود را به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین اگر قبلاً به ماده کنتراست داخل وریدی (ماده رنگی که برای رادیولوژی کلیه و سی تی اسکن استفاده می شود) واکنش نشان داده اید یا هرگونه مشکل عملکرد کلیوی دارید، باید پزشک خود را در جریان بگذارید.
عمل آمبولیزاسیون شریان پروستات به چه صورت انجام می شود؟
در این روش، جریان خون به رگ هایی که بخش مرکزی پروستات را تغذیه می کنند، کم یا قطع می شود؛ در نتیجه، پروستات کوچک تر شده و علائم بیماری بهبود می یابد.
معمولاً یک یا دو رگ در هر طرف (راست و چپ) وجود دارد که خون را به پروستات می رسانند. پزشک کاتتر کوچک را در یکی از رگ های مچ دست، بالای بازو یا کشاله ران شما وارد می کند. محل ورود کاتتر ممکن است به دلیل آناتومی هر شخص، متفاوت باشد. سپس کاتتر را با کمک تصویربرداری، به داخل هر یک از شریان های پروستات هدایت می کند. ذرات میکروسکوپی (ذراتی کوچک تر از یک دانه شن) نیز به داخل شریان های پروستات تزریق می شوند که جریان خون به بافت های مرکزی پروستات را مسدود کرده و باعث کوچک شدن آن می شود.
پس از عمل آمبولیزاسیون شریان پروستات چه احساسی خواهم داشت؟
پس از انجام عمل، شما به بخش ریکاوری منتقل خواهید شد. در این بخش، پرستاران نظارت های معمول مانند بررسی ضربان قلب و فشار خون برای اطمینان از عدم وجود عوارض جانبی غیرمنتظره را انجام می دهند. آنها همچنین محل ورود سوزن را کنترل می کنند که مطمئن شوند خونریزی وجود ندارد.
همچنین، مراقبت های ویژه ای برای جلوگیری از خونریزی یا کبودی در محل ورود سوزن انجام می شود. برای مدتی، ممکن است یک گیره یا بانداژ فشاری روی محل ورود سوزن (در کشاله ران، بازو یا مچ) قرار گیرد. علاوه بر این، لازم است مدتی را در رختخواب استراحت کنید. اگر محل ورود سوزن در کشاله ران باشد، استراحت شما تا چهار ساعت طول خواهد کشید. اما اگر محل ورود در بازو یا مچ باشد، ممکن است زودتر بتوانید کمی حرکت کنید.
پس از کنترل هرگونه درد و پس از یک دوره نظارت، به بخش (اگر در بیمارستان بستری شده اید) یا برای ترخیص منتقل خواهید شد.
پس از انجام این عمل، ممکن است چند روزی احساس ناراحتی و کمی درد داشته باشید. این کاملا طبیعی است و به مرور زمان بهتر خواهد شد. ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- تکرر ادرار
- احساس درد هنگام ادرار
- مشاهده مقدار کمی خون در ادرار
- کبودی اطراف محل سوزن
- یبوست
اگر درد شما شدید بود، پزشک برایتان مسکن تجویز خواهد کرد. همچنین توصیه می شود که پس از عمل چند روزی استراحت کنید تا بدنتان فرصت بهبود پیدا کند. گاهی برخی افراد ممکن است احساس خستگی شدیدی داشته باشند که این احساس معمولاً پس از یک هفته برطرف می شود.
مزایای آمبولیزاسیون شریان پروستات
کم‌تهاجمی بودن:
برخلاف جراحی باز، در PAE برش بزرگی ایجاد نمی‌شود. این روش از طریق کاتتر انجام می‌شود و نیاز به دوره نقاهت کوتاه‌تر و بستری کمتر دارد
کاهش خطرات و عوارض جانبی:
از آنجا که این روش بدون نیاز به برش و بدون دستکاری مستقیم پروستات انجام می‌شود، خطر خونریزی، عفونت، و عوارضی نظیر ناتوانی جنسی و بی‌اختیاری ادرار که ممکن است با جراحی سنتی رخ دهد، کاهش می‌یابد
بهبود علائم ادراری:
PAE به کاهش علائم ادراری مانند تکرر ادرار، شب‌ادراری، و کاهش جریان ادرار کمک می‌کند. اکثر بیماران گزارش کرده‌اند که پس از انجام این روش، کیفیت زندگی آنها بهبود یافته است
بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره:
با توجه به دوره نقاهت کوتاه‌تر، بیماران می‌توانند زودتر به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و نیاز به بستری طولانی‌مدت ندارند.
جایگزینی برای بیمارانی که گزینه جراحی نیستند:
این روش می‌تواند برای بیمارانی که به دلیل مشکلات پزشکی نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند، گزینه مناسبی باشد.
این مزایا باعث شده‌اند تا PAE به عنوان یک گزینه درمانی موثر و ایمن برای بیماران مبتلا به بزرگی پروستات مورد استفاده قرار گیرد.
عمل آمبولیزاسیون شریان پروستات چقدر موفقیت آمیز است؟
بیش از ۹۰ درصد مردان تنها یک یا دو هفته پس از انجام این عمل، متوجه بهبود قابل توجهی در علائم خود می شوند. این بهبود به دلیل کاهش اندازه پروستات و افزایش جریان ادرار اتفاق می افتد. هرچند این روش نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. در حدود ۱۰ درصد موارد، به دلیل کوچک بودن برخی از رگ های پروستات، ممکن است عمل به طور کامل موفقیت آمیز نباشد یا علائم بیماری زودتر از موعد بازگردند. لازم به ذکر است که پزشک می تواند سایر روش های درمانی مانند جراحی TURP را به جای این عمل پیشنهاد دهد.
به طور کلی، آمبولیزاسیون شریان پروستات یک روش درمانی ایمن و موثر برای درمان مشکلات پروستات است که به بسیاری از مردان کمک کرده است تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
